مازو

نام فارسی: مازو
نام علمی: Quercus infectoria
نام انگلیسی: Aleppo oak، Gall oak
نام فرانسه: Chene a galles، Chene d’Alep
نام آلمانی: Aleppo-Eiche، Farber-Eiche
نام ایتالیایی: Quercia della galla، Noce galla
نام عربی: عفص، شجرة البلّوط
نام‌های دیگر: مازوج، بلوط حلبی، بالوط، ثمرالفؤاد، عفصیج، سندیان

دارمازو درختى است از خانوادۀ بلوطها با ارتفاعی نه چندان بلند، در حدود پنج تا شش متر. تنۀ این درخت خاكسترى‌رنگ است و پوستی ترك‏خورده دارد. برگهای آن دندانه‌های اره‌ای منظم دارد که در فصلهای سرد سال به رنگ سبز براق درمی‌آید. پايك ميوۀ آن خيلى كوتاه و معمولا حامل دو تا سه ميوۀ تخم‌مرغی‌شکل است. ميوه‏ها در يك سال مى‏رسد. بر اثر نيش حشرات مختلف به اعضاى این درخت، مانند تنه و شاخ و برگ، جرمی تقریباً کروی با زائده‌هایی برجسته به نام گال از آن می‌روید که در ابتدا سبزرنگ است و پس از خشک شدن به رنگ زرد مایل به قهوه‌ای درمی‌آید. گال درخت مازو در مناطق مختلف ایران به نامهاى محلى «مازو»، «قلقاف»، «زشگه» و «مازو روسكا» نامیده مى‏شود و مصارف دارویی و صنعتی دارد.

خانوادۀ بلوط در نواحی مختلفی از نیمکرۀ شمالی زمین مخصوصاً مناطق معتدل پراکندگی دارند. گونۀ دارمازو بیشتر در فلات ایران، ماورای قفقاز، آناتولی، بخشهایی از یونان، قبرس، کردستان عراق و سوریه پراکنده است. در کشورمان ایران، پراکندگی این گونه از درختان بلوط از شمال غربی زاگرس آغاز می‌شود و تا منطقۀ گهواره در کرمانشاه و سردشت کردستان ادامه یافته، به نقاطی پراکنده در استان لرستان می‌رسد.

بهترین زمان برای کاشت بذر بلوط اواخر پاییز تا اوایل زمستان است. معمولاً بذرهای بلوط را پیش از کاشتن در خاک یک شبانه‌روز در آب می‌خیسانند. بهتر است بذر را در جایی کاشت که در مسیر تردد انسان و حیوانات و همین‌طور در معرض تابش مستقیم و تیز آفتاب نباشد. چاله‌ای به ابعاد چهل تا پنجاه سانتی‌متر حفر کرده، دو یا سه میوۀ بلوط را در آن قرار داده، اگر رطوبت کافی ندارد، کمی آب به آن داده، چاله را با همان خاک خودش پر می‌کنند. برخی از پرورش‌دهندگان بلوط برای ایمنی آن دربرابر دام و حیواناتی مثل خرگوش و گراز، همین‌طور پدیده‌های طبیعی، حصاری سنگی پیرامون آن می‌سازند. رشد بلوط کند است و چند سال طول می‌کشد تا به درختی بارآور بدل شود ولی به شرط مناسب بودن خاک و نور نیاز چندانی به آب ندارد. وقتی درخت به اندازۀ کافی رشد کرد و ثمر داد، می‌توان از میوه و گال آن که همان مازو باشد استفاده کرد. معمولاً بهترین زمان برای برداشت مازو فصل تابستان، از تیر ماه تا مرداد ماه، است.

درشت، سنگین، سفت، در سطح آن حفره و سوراخ نباشد.

سرد در درجۀ اول و خشك در درجۀ دوم
و به‌روایتی: سرد در درجۀ دوم و خشک در درجۀ سوم

تقویت دندان و لثه
ترمیم آفت و زخمهای عفونی دهان؛ شکستگی استخوانها.
رفع و کاهش مواد رطوبتی از اندامهای مختلف بدن؛ اختلالات چشم و گوش؛ زخمهای معده و روده، اسهال مزمن؛ بیرون‌زدگی مقعد بزرگسالان و ناف کودکان؛ اختلالات پوست؛ ورمها؛ عرق بدن و بوی بد آن.
کنترل خونریزی بینی؛ قاعدگی بانوان و رطوبتهای رحم.
جذب و پاکسازی مواد غیرمفید رطوبتی از زبان و لثه؛ رحم.

در برگ، پوست و ميوۀ اغلب گونه‌های بلوط به‏طور كلى مقدار قابل ملاحظه‏اى تانن وجود دارد و مقدار آن در پوست فعّال ساقه‏هاى جوان بیشتر است. در ميوۀ بلوط كه در پيالۀ گياهی (Cupule) قرار دارد مقداری ماده چرب، پروتئين، نشاسته، انواع قندها و تانن وجود دارد. آزمايشهای انجام‌شده بر روى گونۀ بلوط گال یا دارمازو با نام علمی ‏Quercus infectoria نشان مى‏دهد در گالهاى آن علاوه‌بر مقدار قابل ملاحظه‏اى (در حدود شصت درصد) تانن، مقدارى نيز اسید الاجيك (Ellagic acid) يافت مى‏شود و ماده عمده تشكيل‏دهنده تانن آن پنتادى گالويل گلوكوز (Penta digalloylglucose) است

تا پنج گرم

به‌صورت آرد، جوشانده، ضماد

برای ریه ضرر دارد.
برای حلق ضرر دارد.

كتيرا
صمغ عربی
مصرف به‌همراه تخم‌مرغ عسلی

پوست انار
جَفت بلوط
گزمازج یا بارگز (ثمرة الطرفا)
هليلۀ زرد

موارد مطرح‌شده در اینجا صرفاً اطلاعاتی است که از منابع معتبر استخراج و نقل شده است. بدیهی است که افراد پیش از مصرف محصولات می‌باید با متخصص و کارشناس این فن مشورت کنند.

جهت دریافت اطلاعات به‌روز با مشاوران ما تماس بگیرید.

این گیاه به‌صورت حب، معجون، شربت و... مصرف می‌شود.

با جوهر ارضی بسیار بارد و شدید القبض
حابس و مانع سيلان رطوبات
قاطع رعاف