گیاه پنیرک

نام فارسی: پنیرک
نام علمی: Malva silvestris
نام انگلیسی: High mallow ، Common mallow ، Marsh mallow
نام فرانسه: Mauve savage ، Fausse guimuve ، Grande mauve
نام آلمانی: Wilde malve ، Malvenkrraut
نام ایتالیایی: Malva salvatica ، Mgande
نام عربی: خبازی، الدّهماء
نام‌های دیگر: نان کلاغ، ختمی کوچک

گیاهی است پایا، به ارتفاع سی تا شصت سانتی‌متر و پوشیده از کرکهای دراز که به حالت وحشی در جنگلها و زمینهای بایر می‌روید. ریشۀ آن سفیدرنگ و گوشتدار و ساقۀ آن راست و استوانه‌ای‌شکل است.
برگهای بزرگ متناوب با دُمبرگی دراز، شامل پنج تا هفت لوب دندانه‌دار و گلهایی به رنگ گلی مایل به بنفش با تزئیناتی از خطوط تیره دارد. مادگی آن مرکب از ده تا دوازده برچه است که هریک پس از رسیدن منحصرا دارای دانه می‌گردد.
اين گياه داراى دو نوع دارويى عمده به نام پنیرک کبیر و پنیرک صغیر است كه هردو در ايران نيز مى‏رويند و قسمت مورداستفاده‌شان برگ، گل و حتی گیاه کامل است.

پنیرک در نواحی جنوبی آسیا، هند، افغانستان، عربستان و مناطق مدیترانه‌ای می‌روید و به‌منظور استفاده‌های دارویی بعضاً پرورش نیز می‌یابد.
در ايران پنیرک کبیر در نواحى البرز، كرج، كن، بيلغان و در آذربايجان نزديك تبريز و در خوى در قراچال و در كوههاى گرد در اراك، در خراسان در كوپه‏داغ، قوچان و بين تربت حيدريه و اسدآباد مشهد و در جنوب در شيراز، كرمان و بلوچستان ديده شده است و پنیرک صغیر نيز در اغلب مناطق ايران مى‏رويد از جمله در دامنه‏هاى البرز، اطراف تهران، هفت‌حوض، و در مناطق شمال ايران، اطراف گيلان، آستارا و در آذربايجان و دليجان و نزديك تبريز و در خوى و در مناطق مركزى ايران در اصفهان، در سمنان، اراك و در خراسان در قوچان، كوپه‏داغ و در جنوب جزيرۀ قشم و بندرعباس و كرمان و بلوچستان به‏طور خودرو ديده مى‏شود.

تكثير پنيرك‌ از طريق كاشت بذر صورت مى‏گيرد. بذر را هم می‌توان در اوايل بهار مستقیماً کاشت، هم مى‏توان در پاييز در خزانه كاشت و در بهار به مزرعه منتقل کرد.
براى مصارف دارويى، گلهاى پنيرك را بايد در دوران شكوفگی و قبل از باز شدن كامل يعنى در اواخر بهار و اوايل تابستان برداشت و در سايه خشك نمود؛ ريشۀ پنيرك را در پاييز می‌باید از خاك بيرون آورد و پاک و خشك کرد؛ و برگهاى پنيرك را در ماههاى خرداد و تير. از آنجا که پنيرك در گستره‌ای وسيع به‏طور خودرو مى‏رويد، کشت و پرورش آن چندان معمول نيست.

تازه، عاری از پوسیدگی و آلودگی‌های محیطی، با گلهایی به رنگ بنفش پررنگ

سرد و تر در درجۀ اول و به‌روایتی در درجۀ دوم

رفع و کاهش گرفتگی و خشونت صدا ناشی از گرمی و خشکی؛ یرقان؛ درد طحال؛ زخم روده و مثانه، سوزش ادرار؛ دل‌‌پیچه همراه با دفع کف و خون؛ گال و خارش پوست
باز کردن گرفتگی کبد
افزایش لینت طبع، ادرار، شیر بانوان

در تمام قسمتهای گیاه، علاوه بر تانن، مواد لعابی فراوان، قند، اکسالات کلسیم، مواد رزینی و پکتیک وجود دارد. در لعاب برگهای پنیرک ویتامین‌های A، B1، B2 و C وجود دارد. همچنین در لعاب گل‌های پنیرک مواد اِل‌ـ‌آرابینوز (L-Arabinos)، اِل‌ـ‌رامنوز (L-Rhamnose) و دی‌ـ‌گالاکتورونیک (D-Galactorhonic) مشخص شده است.
گل پنیرک دارای مقدار بسیار جزئی از یک مادۀ رنگی به نام مال‌وین Malvine است که بر اثر هیدرولیز، تجزیه شده، گلوکز و مال‌وی‌نین Malvinine می‌دهد.

از افشره یا دم‌کردۀ آن تا حدود صد گرم

به صورت دمنوش و افشرۀ برگ آن به مصرف می‌رسد.

برای افراد با مزاج سرد و مرطوب ضرر دارد.
معده‌های ضعیف را سست می‌کند.

برای گرم‌مزاجان، ترشی‌ها
برای سردمزاجان، معجونهای ساخته‌شده از زیره یا فلفل

گل ختمی و تخم آن

موارد مطرح‌شده در اینجا صرفاً اطلاعاتی است که از منابع معتبر استخراج و نقل شده است. بدیهی است که افراد پیش از مصرف محصولات می‌باید با متخصص و کارشناس این فن مشورت کنند.

جهت دریافت اطلاعات به‌روز با مشاوران ما تماس بگیرید.

جهت دریافت اطلاعات به‌روز با مشاوران ما تماس بگیرید.

با بورقيت و قوّت متضاده و معتدل الهضم
مُرخی معده ضعيفه
مُفتّح سُدّه كبد
مُدرّ بول و شیر
مُليّن طبع
مُنضِج
رادع