بارهنگ

فارسی : بارهنگ . رمحاج ولک ( گیلان ) . بارتنگ
فرانسه :Grand-plantain , Plantain a grandes feuilles , Plantain common
انگلیسی :Waybread , Bird’s Meat , Great-waybread , Larger Plantain
آلمانی :Schafeszunge , Grosser Wegerich , Roter-Wegerich , Breiter-Wegerich
ایتالیایی :petacciola , centonervi , cinquenervi , Plantaggine Maggiore
عربی : لسان الحمل

بارهنگ گياهى چند ساله است که بلندی آن بدون ساقه¬ها، از 10 تا 45 سانتى‏متر متغیر است. برگ¬های بارهنگ تخم‏مرغى شکل، دراز، پهن و ضخيم است و هر برگ 3 تا 9 رگبرگ كاملا مشخص صاف يا پوشيده از كرك دارد كه به شكل گروهى، مستقيما از سمت ريشه گیاه از خاک بیرون آمده و رشد می کنند و با گلدهی گیاه به سمت بیرون مایل می شوند و روی خاک قرار می گیرند.
گلهای بارهنگ به شکل خوشه های گرز مانند بوده و در ابتدا سبز و به مرور به رنگ قرمز مایل به قهوه¬ای تبدیل می¬شوند. ميوه آن داراى دو خانه است و در هر خانه 4 تا 8 عدد دانه کوچک تخم ‏مرغى وجود دارد. بیشتر قسمت هاى بارهنگ نظير برگ، ريشه و تخم آن مصرف دارويى دارند.

بارهنگ، گیاهی دائمی است که تصور می‌شود از اروپا و آسیا نشئت گرفته است، اما اکنون در اروپا، شمال آفريقا، امريكاى شمالى و هند و به اختصار بیشتر نقاط جهان کشت و استفاده می شود. بارهنگ در اطراف تهران در منطقه رى و كرج، در استان گيلان در شهر لاهيجان، در استان آذربايجان در شهرهای تبريز، سراب و در دامنه کوهستان سهند و همچنین در استانهای كردستان، خراسان، اصفهان و بلوچستان ديده مى‏شود.
تکثیر بارهنگ از طريق كشت تخم آن در زمين های کشاورزی صورت مى‏گيرد. بهترین فصل کشت آن در خنکای ابتدای بهار است و روش كاشت آن شبيه اسفرزه می¬باشد. بارهنگ در خاک¬هایی که حاصلخیزی معمولی اما آفتاب خوبی دارند به خوبی رشد می کند، اما خاک محبوب آن خاک¬های شنی و لومی با زهکشی مناسب است. بارهنگ به سرما حساس نیست و معولا تا دمای 5 درجه را به خوبی تحمل می¬کند.

موسم گلدهی بارهنگ از اردیبهشت تا شهریورماه است. به همین دلیل برگ های‌ آن را در بهار تا پیش‌ از زمان‌ گل‌ دادن‌ جمع¬‌آوری‌ کرده و به ‌سرعت‌ در آفتاب‌ در دمای ۴۰ تا ۵۰ درجه‌ سانتی¬گراد خشک می¬کنند. البته میتوان برگ های این گیاه را در سایه نیز خشک کرد، اما مهم است که رنگ برگ ها پس از خشک شدن نباید قهوه¬ای شوند.
برداشت دانه ها کاری سخت است. دانه ها از اواسط بهار تا مهر ماه آماده برداشت هستند، اما باید توجه داشت که برداشت دانه¬ها، تنها در روزهای خشک و آفتابی میسر است، زیرا دانه های لعاب دار آن به سرعت با رطوبت ترکیب می شوند و در صورت عدم استفاده خواصشان زائل می شود.

سرد و خشک

رفع جوشهای صورت
رفع ورم پلک
ورم مخاط دهان
درد دندان
درد گوش
جوش ناحیه بینی
نرم کننده
شادابی و نرمی پوست
تصفیه کننده خون
وجود خون در اخلاط
بیماری های کبدی
زردی
برگرداندن غذا با احساس سوزش در لوله مری
التیام و بهبود و جلوگیری از آلودگی زخمها
اثر خنثی کننده بر روی سم حشرات
برطرف کننده ناراحتی های ناشی از گرما و اشعه خورشید
بر طرف کننده خارش و تحریکات پوستی
تب بر
معرق
مدر
ضد اسهال خونی
اسهال های ساده
ضد روماتیسم
مالاریا
سل
آرام کننده ورفع تحریکات در نزله های مزمن برونش ها
رفع خونریزی های ریوی
رفع ناراحتی های آسم مرطوب
قرحه ریه
نزله مجاری ادرار و دستگاه هضم
حبس خون بواسیر
کولیک
قابض

تخم بارهنگ كه در آب ريخته شود، لعاب توليد مى‏كند

برای ریه و طحال مضر است

مصلح بارهنگ عسل و مصطکی ( که همچون صمغی زرد رنگ است) می باشد.

در ترکیبات شیمیایی گیاه بارهنگ، گلیکوزیدی به نام «اوکوبین» و موادی همچون «پلانتاژین» و «ساپونین» وجود دارد. تخم بارهنگ نیز دارای مقادیر زیادی مواد گلوتینی، اسید پلانتئونولیک، اسید سوکسینیک، آدنین، کولین، اکوبین و هولوزید پلانتئوز است. حدود 10 درصد از تخم این گیاه را روغن تشکیل داده است. روغن بارهنگ زردرنگ بوده و بویی مطبوع و طعمی شبیه روغن گردو دارد.